آیین رونمایی از آلبوم «ردیف هفت دستگاه موسیقی ایرانی» ساخته محسن نفر (نوازنده و آهنگساز) صبح روز یکشنبه پنجم تیرماه با حضور دادمان، میلاد عرفان‌پور، امیرحسین سمیعی، جمشید جم و تعدادی از مسئولان در تالار مهر حوزه هنری برگزار شد. تکنوازی محسن نفر بخش دیگری از این مراسم بود که در پایان اجرا شد.

در ابتدای برنامه پس از آیاتی چند از کلام الله مجید و پخش سرود ملی کشور، میلاد عرفان‌پور (مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری) گفت: حوزه هنری و مرکز موسیقی حوزه هنری افتخار دارد در انتشار آلبوم «ردیف هفت دستگاه موسیقی ایرانی» ساخته استاد محسن نفر او را همراهی نماید.

خط و مشی مرکز موسیقی حوزه هنری تولید و انتشار آثار علمی است

عرفان‌پور افزود: مرکز موسیقی حوزه هنری؛ خط ومشی خودش را بر تولید و انتشار موسیقی علمی و تعالی‌بخش قرار داده که گواه و مصداق این روند، رونمایی از آلبوم استاد محسن نفر است. باید بگویم علی‌رغم تمام سختی‌ها و اتفاقات موسیقی ایرانی خودش را حفظ کرده و میراث مردان و زنان یزرگی است که برای ماندگاری آن تلاش کرده‌اند.

او ادامه داد: موسیقی ردیف دستگاهی ایران در تمام مقاطع در خط مقدم بوده و بسیار با اهمیت است و ما نیز باید به آن توجه داشته باشیم و اهمیتش را دریابیم.

عرفان‌پور که خود نیز ترانه‌سرا و شاعر است، در پایان صحبت‌هایش گفت: از استاد محسن نفر تشکر می‌کنم که در تمام سال‌های فعالیتش برای موسیقی ایرانی تلاش کرده‌اند و این نوید را می‌دهم که مجموعه کاملی از ایشان در ماه‌های پیش رو با فاصله زمانی اندک منتشر شود. ایشان دو اثر دیگر هم دارند که آن‌ها را نیز منتشر خواهیم کرد و از ایشان ممنونم که افتخار انتشار آثارش را به حوزه هنری داده است.

استقبال مردم از کنسرت همایون شجریان از غمم کاست

در ادامه مراسم، ویدئویی از آثار قبلی نفر پخش شد که طی آن برخی پژوهشگران و موزیسین‌های حوزه هنری درباره اهمیت موسیفی عرفانی محسن نفر و آثارش صحبت کردند. سپس فاضل جمشیدی (آوازخوان موسیقی ایرانی و جامعه‌شناس) گفت: تا چند روز پیش برای اوضاع موسیقی ایرانی ناراحت و غمگین بودم و در ناامیدی مطلبی را نوشتم و در یکی از خبرگزاری‌ها منتشر کردم. اما وقتی خبر استقبال مردم از کنسرت اخیر همایون شجریان را شنیدم، غمم کم شد و خدارا شکر کردم که موسیقی ایرانی همچنان خواهان دارد.

او اضافه کرد: اتفاق دیگری که بر خوشحالی‌ام افزود؛ رونمایی از آلبوم آقای محسن نفر بود که از ناامیدی‌ام کم کرد. اما در کل ما واقعا کجای کارهستیم؟ در زمینه موسیقی همواره شاهد افراط و تفریط‌هایی در مقاطع پیش از انقلاب و پس از انقلاب و بوده‌ایم و حال هرچه را می‌شنویم موسیقی می‌دانیم، که درست نیست.

جمشیدی در ادامه صحبت‌هایش گفت: من استاد محسن نفر را در دهه شصت می‌دیدم و در جریان بودم که کار می‌کنند اما از ارزش کار ایشان بی‌خبر بودم و نسبت به آثارشان درک درستی نداشتم، چون در آن دوران حدی نداشتم و بعد که تحصیل کردم، متوجه استحکام و قدرت آثار ایشان شدم.

فاضل جمشیدی اذعان داشت: در دهه‌های قبل ناصر عبداللهی‌ها و خشایار اعتمادی‌ها فرمان صدا و وسیما را به سمت موسیقی پاپ چرخاندند و نتیجه آن اتفاقات را حالا می‌بینیم.

مشکل موسیقی نوع تصمیم‌گیری مسئولان است

جمشیدی با اشاره به اینکه امروز نسبت به موسیقی ایرانی امیدی در دلش ایجاد شده، گفت: موسیقی ایرانی هنوز خریدار دارد و نگران مخاطب نیستم چون دنیای امروز ما دهکده جهانی است و اخبار اتفاقات در کسری از ثانیه منتشر می‌شوند. درباره آلبوم استاد محسن نفر هم همینطور است خبرش در رسانه‌ها منتشر خواهد شد. اما مشکلی که وجود دارد نگاه مسئولان دولتی و مدیران فرهنگی ما به موسیقی است. مثلا تا اسم موسیقی می‌آید فلان مسئول می‌گوید بهنام بانی را بیاورید. و این یعنی مشکل من نوع تصمیم‌گیری مسئولان ماست.

جمشیدی ادامه داد: چرا نباید از خوانندگان موسیقی سنتی و از هنرمندی مثل همایون حمایت شود؟ مدیران بدانند که موسیقی ایرانی هم شاد است. اگر ریتم را درست کنیم احتیاج نیست سراغ آثار سطحی برویم. درباره ردیف هم می‌شود آن را به دور از خط قرمزها حفظ کرد. یادم هست در دهه هشتاد افتخار حضور در ارکستر ملی به رهبری استاد فرهاد فخرالدینی را داشتم و در یکی از روزها بحث آواز مطرح شد و گفتیم آواز را در ارکستر بیاوریم. خیلی‌ها مخالفت کردند اما به هرحال این اتفاق افتاد و علیرضا قربانی بین دو تصنیف به خواندن آواز پرداخت. بعد از اجرا جوانی آمد و گفت بخش آواز را دوست نداشتم؛ می‌خواهم بگویم باید به‌روز شویم و این به‌روز شدن باید در آواز و موسیقی ایرانی هم لحاظ شود.

جمشیدی در پایان صحبت‌هایش گفت: امروز از اوضاع موسیقی ایرانی ناامید نیستم و از آقای میلاد عرفان‌پور بابت همکاری با استاد محسن نفر برای انتشار آلبوم‌شان ممنونم.

محسن نفر یکی از هنرمندان متعهد ماست

در ادامه آیین رونمایی از آلبوم «ردیف هفت دستگاه موسیقی ایرانی» امیرحسین سمیعی (خواننده و مدیر موسیقی سازمان فرهنگی هنری شهرداری) گفت: حوزه هنری خط فکری و تولیدی‌اش بر اساس خلق آثار ماندگار است واتفاقا امروز روز خجسته‌ای است؛ چراکه شاهد رونمایی از آلبومی علمی و شاخص هستیم.

سمیعی افزود: هنر متعهد شاخه‌های مختلفی دارد که در زمینه موسیقی بر همه چیز تاثیر می‌گذارند؛ اما پرچم‌دار هنر متعهد می‌داند چه زمانی حرف بزند و چه زمانی سکوت کند، که استاد محسن نفر هم از این دسته افراد است. آقای نفر این ویژگی را دارد که هنگام سکوتش هم مشغول کار است و درچنین حالتی هم فردی سازنده است. ما در هنر متعهد بزرگان زیادی داریم که ایشان هم در این دسته قرار می‌گیرد.

سمیعی در ادامه گفت: افتخار برزگی که نصیب من شده این است که از کودکی هم‌جوار و همسایه استاد نفر بوده‌ام و حال می‌گویم در موسیقی ایرانی و مباحث علمی و پژوهشی آلبوم «ردیف هفت دستگاه موسیقی ایرانی» اتفاق بزرگی است.

دهه شصت می‌گفتند محسن نفر امید آینده موسیقی ماست

پس از سمیعی، جمشید جم (خواننده سرود یاردبستانی) گفت: موسیقی ایرانی پاک و منزه است و در صدر موسیقی جهان است. من در سالهای انقلاب برنامه‌هایی را انجام می‌دادیم و تقریبا من و همکارانم در آن دوران در همه امور دخالت داشتیم هم در رادیو و هم در تلویزیون. در آن مقطع از حضرت امام دستخط می‌گرفتیم و کارمان را می‌کردیم و کاری به این نداشتیم که مدیر و معاون کیست و همه اینها در حالی بود که نامی از من نبود. طرح مرکز سرود و هنرهای انقلابی را هم من ارائه کردم که دراینباره اسمی از من برده نشد و ما هم دنبال این چیزها نبودیم.

جم ادامه داد: یادم هست آقای محسن نفر در آن سال‌ها جوان بود و می‌شنیدم که می‌گفتند ایشان امید آینده موسیقی ماست و حال می‌بینم که این پیش‌بینی درست بوده و الان آقای نفر یکی از استادان موسیقی ایرانی است.

محسن نفر با آلبومش یاد موسی معروفی را زنده کرد

جمشید جم گفت: برای نگاهداری موسیقی باید آن را به‌روز کنیم و به نظرم حتی موسیقی رپ هم قابل تغییر و به‌روز شدن و ایرانی شدن است چراکه ما در ادبیاتمان طویل موروزن داریم. به نظرم اگر موسیقی پاپ کار می‌کنیم بهتر است آن را با سازهای بومی آمیخته کنیم و اگر این کار را انجام دهیم پاپ ایرانی تولید کرده‌ایم.

او اذعان داشت: بر همین اساس در رابطه با موسیقی ایرانی هم می‌توانیم نغمه‌ها را به‌روز کنیم و این کار شدنی است. از جوان‌ها می‌خواهم به سمت موسیقی ایرانی بروند و اگر پاپ هم کار می‌کنند با نغمه‌های ایرانی باشد. حتی تلاوت و اقامه اذان هم جای این را دارد که براساس موسیقی ایرانی باشد.

جمشید جم در پایان گفت: کاری که استاد محسن نفر با آلبومش انجام داده این است که موسیقی موسی معروفی را زنده کرده است.

پیوست بین نسل‌های قبلی و نسل‌های جدید اتفاقی مبارک است

در ادامه مراسم پس از پخش ادامه ویدئوی قبلی، محمدمهدی دادمان رییس حوزه هنری هم پشت تریبون رفت. او گفت: اول از همه به خودمان تبریک می‌گویم که بازهم از هنر بی‌نظیر استاد نفر بهره برده‌ایم. این مایه خوشبختی نسل ماست که سایه استاد نفرها که بر سر هنر انقلاب هست.

او افزود: همانطور که در ویئوی پخش شده دیدیم و شنیدیم، پیوستگی نسل‌ها و شناخت نسل دیگر از استاد نفر قابل قدردانی است و باید قدر این اتفاق را بدانیم. این پیوست بین نسل‌های قبلی و نسل‌های جدید پیوندی مبارک است که باید آن را تقویت کنیم.

رییس حوزه هنری در پایان گفت: در این مراسم هرچه در بزرگی مقام و منزلت استاد محسن نفر بگوییم کم است و سلامتی ایشان را از خداوند خواهنم.

در ادامه برنامه امید مهدی نژاد (شاعر و طنزپرداز) شعری رابرای حضار خواند که به محسن نفر تقدییم شده بود.

آنچه محسن نفر ارائه کرده بر اساس تعالیمش از نسل طلایی اساتید است

شهرام صارمی (نوازنده کمانچه) هم یکی دیگر از هنرمندانی بود که درباره اهمیت آلبوم «ردیف هفت دستگاه موسیقی ایرانی» توضیحاتی ارائه کرد. او گفت: تولید آلبوم استاد نفر را به جامعه موسیقی تبریک می‌گویم. من سی و پنج سال است که با ایشان ارتباط دارم و این را افتخار می‌دانم.

صارمی افزود: آقای نفر اولین نفر در حوزه ردیف اولین نیست اما می‌دانم که اثری که ارائه کرده‌اند خاص است. اطمینان دارم آنچه ارائه کرده‌اند بر اساس تعالیمشان از اساتید نسل طلایی موسیقی ماست. نوع نگاه آقای نفر به محتوای موسیقی ایرانی هم نکته متمایز کننده اثر ایشان است.

در ادامه ویدئویی پخش شد که محسن نفر در آن به توضیحاتی درباره اهمیت ردیف پرداخته بود. او در این بخش از اهمیت زبان سخن گفت.

محمد مهدی سیارسریع (شاعر) هم گفت: آقای نفر روح خلاق و جویایی دارد و آلبومی که امروز از ایشان منتشر شده نوآوری بر اساس سنت است. او را پایبند سنت می‌دانیم و در رابطه با موسیقی و شعر چنین روحیه‌ای دارند.

استادانی که با ردیف مخالفند اصلا موسیقی را بلد نیستند

در ادامه برنامه محسن نفر هم درباره اهمیت ردیف توضیحاتی ارائه کرد و گفت: مطالبی را یادداشت کرده بودم تا به عرض برسانم و حال با طولانی شدن برنامه، فهرست‌وار بیانشان می‌کنم.

وی ادامه داد: در دفاع از مقوله ردیف باید بگویم برخی دوستان که استاد هستند و در دانشگاه هم تدریس می‌کنند با ردیف مخالفند و به نظرم این دسته از افراد اصلا موسیقی را بلد نیستند. قاعدتا مخالفت کسی که چیزی بلد نیست ارزشی ندارد و بی‌اهمیت است، حتی اگر آن فرد کرسی دانشگاهی هم داشته باشد.

نوازنده و سازنده آلبوم «ردیف هفت دستگاه موسیقی ایرانی» گفت: ارسطو سیصد سال پیش از میلاد نظریه‌ای داشته که همچنان کاربرد دارد. او گفته است؛ آن‌هایی که فلسفه دوست دارند، درباره آن بخوانند و بیاموزند. آن‌هایی هم که فلسفه را دوست ندارند بازهم درباره آن مطالعه کنند. و این یعنی اینکه نظر مخالفانی که درباره ردیف چیزی نمی‌دانند ارزشی ندارد.

نفر گفت: برخی دوستان هم سنگواره‌اند اینطور افراد هیچ هنری جز اجرای ردیف ندارند و هیچ ذوقی به خرج نمی‌دهند و خلاقیتی ندارند و فقط اجرا می‌کنند که اینها هم دشمنان ردیف هستند؛ چون با اجرای بی‌خلاقیت مردم را زده می‌کنند. ردیف ریشه است و باید حفظش کنیم و همزمان به رویش شاخه‌های جدید هم بیاندیشیم.

نفر در ادامه توضیحاتش گفت: ردیف عهد بزرگان ما با موسیقی است. اگر عهدی نباشد وفاداری وجود ندارد.

او ادامه داد: یکی از ویژگی‌های موسیقی ما این است که بعدی تاریخی و جغرافیایی دارد. به طور مثال ما در دنیا موسیقی آلمانی یا فرانسوی به عنوان مجموعه‌ای منسجم نداریم. آنچه در اروپا و مغرب زمین رخ می‌دهد صرفا زبانی مشترک است که به آن نام موسیقی جهانی داده‌اند. اما شرق اینطور نیست. موسیقی هند مشترک نیست و حرفی خصوصی محسوب می‌شود. برخی کشورهای عربی هم همینطور هستندو موسیقی ما هم خصوصی است و به خودمان تعلق دارد و اینکه به لحاظ جغرافیا هم می‌توانیم بگویم این موسیقی ایرانی است.

نفر گفت: اگر به موسیقی ایرانی بی‌اعتنایی کنیم به خودمان بی‌اعتنایی کرده‌ایم. ار ردیف را قبول نداشته باشیم گویی روی شاخه‌ای نشسته‌ایم و در حال بریدنش هستیم. ردیف اهمیتش مساوی با فرهنگ و تاریخ ایران است. زبان و آهنگی که زبان بر آن سوار است دو شاخصه مهم کشور ماست و این آهنگ همان موسیقی است.

وی تاکید کرد: موسیقی ما اهمیتش از نفت و فرش بیشتر است. تاریخ فرش زمان دارد اما موسیقی ما بسیار با قدمت است و شاید همزمان با ایجاد زبان فارسی به وجود آمده است.

محسن نفر در پایان از حوزه هنری و مرکز موسیقی حوزه بابت انتشار آلبومش تشکر کرد و سپس به تک‌نوازی تار پرداخت.

منبع: ایلنا